Ramazan ve Kurban Bayramı Günleri Adabı
- Namaz için gusül abdesti almak müstehaptır.[1]
- Ramazan Bayramı’nda namaza bir şeyler yiyerek çıkmak, Kurban Bayramı’nda ise kurbanını kesinceye kadar bir şeyler yememek sünnettir.[2]
- Namaza giderken yürüyerek gitmek ve kullanılan yolu eve dönüşte değiştirmek sünnettir.[3]
- Namaz kılınan yere giderken yüksek sesle tekbir getirmek sünnettir.[4]
- Kurban Bayramı’nın teşrik günlerinde teşrik tekbirleri getirmek müstehaptır. Bu vakitler Arefe Günü sabah namazıyla başlar, bayramın 4. günü ikindi namazı sonrasına kadar devam eder.[5]
- Bayram günlerinde oruç tutmak yasaktır.[6]
- Bayram günü önce namaz kılınır, sonra hutbe okunur. Hutbeyi dinlemek vacip değildir.[7]
- Bayram namazının vakti, sabahki kerahet vaktinin çıkmasıyla başlar.[8]
- Namazın mescitte değil de musallada (açık arazide) kılınması sünnettir.[9]
- Namaza, oraya gidecek şekilde elbisesi olan herkesin (kadınlar ve çocuklar dahil) katılması vaciptir.[10] Nitekim Rasûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine namazgaha çıkmayı emrederdi.[11] Hatta tüm perde ehli kadınların musallaya çıkarılmalarını, hayızlı kadınların namazdan uzak durmalarını ve Müslümanların dualarına iştirak etmelerini emrederdi.[12]
- Bayram namazı için ezan ve kamet okunmaz.[13]
- Bayram namazı iki rek’attir. Ondan önce ve sonra başka namaz kılınmaz.[14]
- Bayram namazında birinci rek’atte 7 ve ikinci rek’atte 5 olmak üzere 12 tekbir alınır. Tekbirlerin hepsi de rek’atlerin evvelinde yani kıraatten öncedir.[15]
- Bayram namazlarının kıraatinde Fatiha Sûresi’nden sonra birinci rek’atte A’lâ, ikinci rek’atte Ğâşiye veya birinci rek’atte Kamer, ikinci rek’atte Kâf Sûreleri okunur.[16]
KURBAN İLE İLGİLİ HUSUSLAR
- İmkanı olanların kurban keserek Allah’a ibadet etmeleri vaciptir.[17]
- Kurbanın namazdan sonra kesilmesi gerekir.[18]
- Kurban yalnızca Allah için halis niyetle kesilmeli; alışkanlık veya insanların kınaması gibi niyetlerle kesmekten sakınılmalıdır.[19]
- Kurban kesilirken hayvana eziyet edilmemeli, bıçaklar bilenmiş olmalıdır.[20]
- Kurban, diş ve tırnak hariç bol kan akıtan her şey ile kesilir.[21]
- Kadınların kurban kesmesinde bir sakınca yoktur. Onların kestiği de yenilir.[22]
- Kişi kendisi ve ailesi adına bir kurban keser.[23] Sahâbe, bir aileden birden fazla kurban kesmeyi ‘iftihar, övünme’ olarak adlandırırdı.[24]
- Kurban kesilecek hayvanın ön iki dişini değiştirmiş (müsinne) olması gerekir. Ancak imkan olmaması veya güç yetmemesi durumunda dişini değişmemiş iyi görünüşlü hayvanlar (cezea) kesilebilir.[25]
- Yalnızca 4 sınıf özürlü hayvan kurban edilemez: Körlüğü iyice belli kör, hastalığı iyice belli hasta (zayıf), topallığı iyice belli topal ve iliği gidecek kadar kemiği kırık hayvan. Diğer özürlü hayvanlar kurban edilebilir.[26]
- Koyun ve keçiyi bir, sığır cinsini 7 ve deveyi 10 kişi kurban olarak kesebilir.[27]
- Kurban kesilirken besmele ve tekbir getirilerek ‘Bismillahi vallahu Ekber’ denilir.[28] Teşrik tekbiri getirilmesi hakkında herhangi bir rivayet yoktur.
- Kurbanı kesen kasaba kesim ücreti olarak hayvanın eti, derisi ve yününden bir şey verilmez. Bu ücret ayrıca verilmelidir.[29]
- Kesilen kurbanın karnından yavru çıkarsa bu yavru kesilmeden yenilebilir.[30]
- Kurbanın derisinin satılmaması, sadaka olarak verilmesi gerekir.[31]
- Kurban etlerinin üçe bölünerek bir kısmının yenmesi, diğer kısmının saklanarak azık edinilmesi ve son kısmın da ihtiyaç sahiplerine ve kesemeyenlere ikram edilmesi en faziletli olanıdır.[32]
Vallahu a’lem, ve’s-salatu ve’s-selamu alâ Rasûlina Muhammed ve’l-hamdu lillahi Rabbi’l-alemîn.
[1] Muvatta 1/177/2, Abdurrezzak 5753, 5756, İbni Ebi Şeybe 2/86/3-4, Begavî 2/167,
[2] Tirmizi 541-542, İbni Mace 1756
[3] Buhârî 941, Tirmizi 529, 540, İbni Mace 1299, 1301, Ebu Davud 1156
[4] Darekutnî 2/44, Hakim 1105, Beyhakî 3/298
[5] İbni Ebi Şeybe 2/72/1, Beyhakî 3/314
[6] Buhârî 1853, Müslim 1137/138
[7] Ebu Davud 1155, Nesâî 1570, İbni Mace 1290
[8] Buhârî 926, Ebu Davud 1135, İbni Mace 1317
[9] Buhârî 932, Müslim 884/2
[10] Ahmet 27082, Ebu Nuaym el-Hilye 7/163, Tayalisî 1622, Beyhakî 3/306
[11] Ahmet 1/231, İbni Ebi Şeybe 2/87/1, Tayalisî 1622, Beyhakî 3/306, Albânî es-Sahiha 2408, 2115
[12] Müslim 890/12, Buhârî 936
[13] Müslim 885, 887/7, Ebu Davud 1148, Tirmizî 531
[14] Buhârî 944, Müslim 884/13
[15] Ebu Davud 1149-1151, İbni Mace 1278, 1280, Tirmizî 535
[16] Müslim 891/15, Ebu Davud 1154, Tirmizî 532-533, Ahmet 5/7, Beyhakî 3/294
[17] İbni Mace 3123, Hakim 2/389, 4/231, Ahmet 2/321
[18] Buhârî 5629-5631, Müslim 1961/5
[19] Ebu Davud 2820
[20] Müslim 1955/57, Ebu Davud 2815, Nesâî 4417, Tirmizî 1409, İbni Mace 3170
[21] Buhârî 5585
[22] Buhârî 5583-5585. Benzeri için bak: İbni Mace 3182
[23] Müslim 1967/19, İbni Mace 3122, 3147, Tirmizî 1541
[24] Tirmizî 1541, İbni Mace 3147
[25] Müslim 1963/13, Ebu Davud 2797, Nesâî 4361-4362, İbni Mace 3141
[26] Ebu Davud 2802, Nesâî 4381, Tirmizî 1497, İbni Mace 3144
[27] Nesâî 4404, Tirmizî 905, 1501, İbni Mace 3131
[28] Ebu Davud 2810, Tirmizî 1521, Ahmet 14901
[29] Buhârî 1625, Müslim 1317/348
[30] Ebu Davud 2727-2728, Tirmizî 1376, İbni Mace 3199
[31] Terğib ve Terhib 2/538, Hakim
[32] Buhârî 5635, Müslim 1971/28